Akaid ile ilgili konuların en başında hilaf ve ihtilaf kelimelerinin ne anlama geldiğini bilmek gerekir.Akaid sözlükte “gönülden baglanilan düğüm atmişcasina sağlam inanılan şey demektir. Bizler Allah’a Peygamberimize ve onun getirdiklerine şeksiz ve şüphesiz iman ettik. Lakin geçmişte bir takim insanlar ehli sünnet yolundan saparak, kendi görüşlerini ortaya koyarak firkalar oluşturdular.
Bu firkalara inanan bir çok insan ehli sünnet yolundan ayrıldı. Ehli sünnet imamlarimiz Peygamberimizin ve sahibinin yolundan devam ederek hak olan görüşleri yazmışlar diğer firkalara hilaf etmişlerdir. Bu yola ve bu yolda istikamet üzere ilerleyenlere ehli sünnet vel cemaat denmiştir.
Hilaf ile ihtilaf arkasındaki farka gelince;
İhtilaf, hedefleri bir yolları ayri olan farklılığı ifade eder. Hilaf ise hem yolları hemde hedefleri farkli olan yolları ifade eder.
Bu yüzden ihtilaf ayni gaye ve ilkeleri paylaşan insanların sadece izledikleri yol itibariyle birbirinden ayrıldığını göstermesi bakımından rahmet olmuştur. Hilaf ise bu çihetten olmadigindan azap ve bidat olarak görülür.
Hilaf ile ihtilaf arasındaki farkı örnekle açıklayacak olursak;
Mutezile firkasi ehli sünnet yolundan sapmış bir firkadır. Onlara göre büyük günah işleyen kimse imandan çıkar ama kafir olmaz.Azaplari kafirlerden hafif olmakla beraber ebedi cehennemde kalırlar. Tevbe ederlerse af edilirler.
Ehli sünnete göre ise büyük günah işleyen kimse onu helal görmediği sürece imandan çıkmaz. Tevbe etmeden ölürse Mevlanin dilemesi ile ya af edilir yada günahı miktarinca cehennemde kalır.
Bu meselede mutezile ehli sünnetin hilafina bir görüş sunarak ehli sünnetten ayrılmıştır.
İhtilafa bir örnek vermek gerekirse ;
Hanefi mezhebinde rukulu ve secdeli bir namazda kahkaha ile gülmek namazı ve abdesti bozar. Çünkü bir keresinde Peygamberimiz Aleyhisselatu Vesellem mescitte
namaz kıldırıyordu, kıble tarafından bir am’a geldi ve mescitte bulunan çukura düştü. Bunun üzerine namazda bulunan cemaat kahkaha ile güldü. Namazdan sonra Peygamberimiz kahkaha ile gülenlerin abdestlerinin ve namazlarının bozulduğunu söylemiştir.
Safi mezhebinin delili ise Peygamber efendimizin ;
Dahik yani kendisi işitecek kadar gülmek namazı bozar lakin abdesti bozmaz demesidir.Bu konuda Imami Hanefi ile İmamı Şafi hazretleri birbirlerine ihtilaf etmişlerdir. Fakat yukarıda da belirttiğimiz gibi ihtilaf rahmet sebebiyken hilaf azap sebebidir.
Muvaffakiyet Allahtan’dir.
Birsedaca 